Değerli Paydaşlarımız,
Son iki yılda yaşanan pandemi, gerek iş, gerekse günlük hayatımızda önemli değişiklikler yapılması ihtiyacını doğurmuş ve bu kapsamda uzaktan erişimli formatlar alışverişten çalışma hayatına pek çok alana egemen olurken, özellikle finansal hizmetler alanında dijitalleşmenin gereğini ve önemini artırmıştır.
Pandeminin etkilediği ve yön verdiği bir diğer alan global ekonominin görünümü olmuştur. Küresel ekonomik faaliyet durma noktasına gelirken, uygulanan destekleyici politikalarla olumsuzluklar azaltılmaya çalışılmıştır. Buna karşın pandemi ile birlikte arz cephesinde başlayan daralma ve dengesizlikler devam etmiş, küresel talebe cevap veremeyen arz cephesinde fiyat artışları ve enflasyonist eğilimler dünya ekonomisinde kendini kuvvetli bir şekilde hissettirmiştir.
Ülkemiz büyüme yolculuğuna kesintisiz devam ediyor.
Ülkemiz ekonomisi 2020 yılında pozitif büyüme kaydeden az sayıdaki ülkelerden biri olurken, 2021 yılında da %11 oranında güçlü bir büyüme gerçekleştirmiştir.
Türkiye; avantajlı coğrafi konumunu, dinamik ve üretken nüfus yapısını ve güçlü üretim ağlarını; belirsizliklerin en yüksek olduğu pandemi döneminde bile büyümeyi destekleyecek şekilde kullanabilmiştir.
Ekonomimizin sergilediği bu dayanıklılık, önümüzdeki dönemde küresel ve bölgesel tedarik zincirindeki gelişmelere artan oranda adapte olunmasını ve bölgesel bir üretim merkezi olma yolunda önemli adımlar atılmasını destekleyecektir.
Sektörümüz gücünü reel ekonomiyi desteklemek için kullanıyor.
Bankacılık sektörü sağlıklı büyüme trendini 2021'de devam ettirmiş, Türkiye ekonomisini etkin şekilde desteklemeyi sürdürmüştür. Bu dönemde dijital bankacılık alanındaki gelişmeler devam etmiş; gerçekleştirilen mevzuat değişimi ile devreye giren uzaktan erişimle müşteri kabul imkanı, sektörümüz iş süreçlerinin dijital bankacılık prensipleri doğrultusunda temassız ve mobil olarak yeniden tanımlanmasını ivmelemiştir.
Ziraat Bankası, yeni başarılara imza atmaya devam ediyor.
Türkiye bankacılık sektörünün yapı taşı olan Bankamız, 2021 yılında reel sektörün finansmanına odaklanmayı sürdürmüştür.
Bankamız, 2021 yılında bir önceki yıla göre kredilerde %30 artışla nakdi kredi hacmini 778 milyar TL'ye yükseltirken, gayri nakdi krediler dahil toplam kredi hacmini 1 trilyon TL'nin üzerinde gerçekleştirmiştir.
Aynı dönemde Ziraat Bankası'nın mevduatı %50'den fazla büyüyerek 1 trilyon TL'ye yaklaşmış, mevduatın pasifteki payı %69 olmuştur.
Toplam aktiflerimiz 1,4 trilyon TL mertebesine yükselirken, öz kaynaklarımız 97 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
2021 yılında Bankamız sektörün lideri konumunu güçlü piyasa payları ile de teyit etmiştir. Sektörün nakdi krediler toplamındaki payımız %15'e yaklaşırken, mevduatta %17'yi aşmış, özkaynakta %14 ve toplam aktiflerdeki payımız ise yaklaşık %15 olarak gerçekleşmiştir.
Stratejik önceliklerimiz bize kılavuzluk ediyor.
Stratejik önceliklerimiz 2021 yılının zor koşullarını başarı ile yönetmemizi sağlamış, kaynaklarımızı verimli ve potansiyeli güçlü alanlarda değerlendirmemize kılavuzluk etmiştir.
Seçici kredi politikamız ve kaynakların etkin kullanımını öngören sürdürülebilir büyüme kriterimiz, etkili kredi süreçleri ile kredi kalitesini geliştirmemizi, ülkemizin orta ve uzun vadeli geleceği açısından kilit önemde gördüğümüz tarım, imalat, ihracat, enerji ve teknoloji yatırımlarını desteklemeyi optimum kaynak maliyeti ile sürdürmemizi sağlamaktadır.
Geleceğin iş modeli stratejimiz, müşterilerimize dijital kanallar üzerinden artan sayıda çözümler ve danışmanlık hizmetleri sunmamızı öngörmektedir. Hayatın içinde teknoloji önceliğimiz, gelişmiş teknolojik alt yapılar ile ilerlememizin yol haritasını çizmektedir. Esnek yazılım geliştirme süreçleri, küresel veri merkezi ve yüksek bilgi güvenliği uygulamaları ile Bankamızın teknoloji altyapısı sürekli geliştirilmektedir.
Geleceğe doğru ilerlerken, öncelik verdiğimiz bir diğer konu, organizasyonumuzun sürekli gelişimi ve çalışanlarımızın mutluluğudur. Ziraat Bankası büyük ve yaygın bir aile olup, her bir üyesinin profesyonel gelişimine yapılan yatırımlar, çalışan deneyimini ve organizasyonel verimliliğini sürekli artırmaktadır.
Ziraat Finans Grubu'nun yaygınlığı ve entegre finansal çözümler üretme yetkinliği, hizmet sunum gücümüzü rakipsiz kılmaktadır. 2021 yılında üç yeni şube açılışı ile yurt dışı hizmet ağımızı genişletirken, Türkiye'nin gayrimenkul devi Ziraat Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nın halka arzını gerçekleştirmiş bulunuyoruz. Yurt dışı şubelerimizdeki internet ve mobil bankacılık yatırımlarımız aralıksız sürmektedir. Bir diğer önceliğimiz platform bankacılığıdır. Açık bankacılık ve servis bankacılığı mevzuatları kapsamında sunulacak yeni ürün ve hizmetler ile ilgili çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Çevresel ve sosyal risk yönetişim ilkelerini iş modelimize entegre ediyoruz. Sürdürülebilirlik Politikamız ile uyumlu olarak insana ve çevreye saygılı bankacılık prensibi ile katma değer oluşturmayı hedefleyen iş birliklerini geliştirme gayretlerimizi sürdürüyoruz.
Kredi stratejimiz tarıma ve üretime odaklıdır.
Ziraat Bankası, 2021 yılında üreten ve ticari döngüde yer alan tüm sektörlere etkin bir yaklaşımla finansman sağlamayı sürdürmüştür. Tarım başta olmak üzere imalata, istihdama, ihracata ve cari dengeye katkı sağlamaya odaklı bir kredi stratejisi uygulayan Ziraat Bankası, tasarladığı kredi paketleri ile ekonomiye en fazla katkı sağlayacak şekilde hareket etmektedir.
Üreten sektörler birincil önceliğimiz olmayı sürdürürken, tarım sektöründen sonra en fazla destek sağladığımız alan imalat iş kolu olmaya devam etmiştir.
Tarımsal üretim önceliğimiz olmaya devam etmektedir.
Tarımın Ülkemiz için önemine inanıyor ve sektörün gelişimini özgün bir yaklaşımla destekliyoruz. Bir yandan tarım sektörüne finansman desteğimizi sürdürürken, diğer yandan tarımsal kredi ürünlerinin çeşitlendirilmesi çalışmalarımızı yoğun bir şekilde devam ettiriyoruz.
Sözleşmeli üretim modeli, kontrollü örtü altı tarımı, tarım işletmelerinin ekonomik ölçeğe ulaştırılması, atıl işletme kapasitelerinin değerlendirilmesi, tarımsal mekanizasyon düzeyinin artırılması, teknoloji kullanımı, tarımsal üretimde katma değer yaratacak ve Ülkemizin ihtiyaçlarına cevap verebilecek tarımsal yatırım projelerini finansal olarak desteklemek öncelikli hedeflerimiz olmaya devam etmektedir.
Keza, lisanslı depoculuk ve soğuk hava deposu yatırımları başta olmak üzere; tarım işletmelerinin kendi ürünlerini depolama, işleme, paketleme ve pazarlama kapasitelerini artırmaya yönelik yatırım ve faaliyetler de destek verdiğimiz konular arasında yer almaktadır.
Bankamız kaynaklarından kullandırılan tarım kredilerinin bakiyesi 2021 yılı sonu itibarıyla 109 milyar TL'ye, kredili müşteri sayısı ise 725 bin kişiye ulaşmıştır. Aynı dönemde yaklaşık 84 bin yeni tarımsal üretici, müşteri olarak Bankamıza kazandırılmıştır.
Tarım kredisi portföyümüzün %36'sı yatırım kredilerinden, %64'ü işletme kredilerinden oluşmaktadır.
Önceliklerimiz arasında yer alan sözleşmeli tarımsal üretim modeli kapsamında kullandırılan kredilerin 2021 yıl sonu itibariyle bakiyesi 554 milyon TL'ye ulaşmıştır.
2020 yılının son çeyreğinde başlayan ve 2021 yılında da devam eden küçükbaş hayvancılık konusunda faaliyet gösteren işletmelerin ölçeklerinin büyütülmesi, atıl işletme kapasitelerinin üretime kazandırılması, yerli koyun ırklarıyla kalkınmanın sağlanması ve küçük işletmelerin finansal çözüm alternatiflerinin çeşitlendirilmesi amacıyla uygulamaya konulan "Köyümde Yaşamak İçin Bir Sürü Nedenim Var" Projesi kapsamında 2021 yılında 5.447 üreticiye 694 milyon TL'ye ulaşan finansal destek sağlanmıştır.
Ayrıca, tarımsal sulamada modern basınçlı sulama sistemlerinin kullanımının yaygınlaştırılması ve su kaynaklarının daha verimli kullanılmasının sağlanması amacıyla Tasarruflu Sulama Kredisi ürünümüz 2021 yılında uygulamaya konulmuştur.
Ziraat Bankası misyonunun temel taşı olan tarımı katma değerli paketleriyle desteklemeyi ve üreticimize değer önerisi güçlü ürün ve hizmetlerini sunmayı sürdürecektir. Tarıma yönelik tüm bu finansal desteklerin yanı sıra tarımın katma değerinin artırılması ve yapısal sorunlarının çözülmesi konularında da ilgili tüm kurum, kuruluş ve üniversiteler ile iş birliği içerisinde çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Zor zamanlarda güçlü destek
Ziraat Bankası, süregelen Covid-19 pandemisinin etkilediği sektörlerin ve çalışanların yanlarında olmayı 2021 yılında da sürdürmüştür. Ülkemizin üretim ve istihdamında önemli bir paya sahip olan ve uygun finansmana ulaşmakta zorlanan KOBİ'lere yönelik finansman paketlerini uygulamaya aldık. Bankamız; ilave istihdam sağlamayı ve bu istihdamı korumayı taahhüt eden KOBİ ve KOBİ dışı işletmelere yönelik olarak, finansman ihtiyaçlarının uygun şartlarla karşılanması ve faiz desteği sunulması amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı, KGF, SGK ve İŞKUR ile imzaladığı protokol çerçevesinde, İlave İstihdam Kredi Paketi'ni devreye almıştır. 2021 yıl sonu itibarıyla bu kapsamda 4,4 milyar TL kredi kullandırımı gerçekleştirmiştir.
Ziraat Bankası, KOBİ müşterilerine özel, uygun koşullu işletme sermayesi finansmanı ve kefalet desteği sağlamak amacıyla, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Kredi Garanti Fonu (KGF) ile protokol imzalamıştır. Söz konusu protokole istinaden hazırlanan Nefes Kredi Paketi ürünüyle 621 milyon TL kredi kullandırımı yapılmıştır.
KOSGEB ile yapılan iş birliği çerçevesinde her yıl olduğu gibi faiz destekli krediler ile KOBİ'lerimizin yanında olmaya devam edilmiştir. Turizm sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lerimiz ile özellikle mikro ölçekli KOBİ'lerimizin finansmana erişimlerini kolaylaştırarak pandemi etkilerinden korunmalarını sağlamaya yönelik Turizm Destek Paketi, Turizm Yangın Destek Paketi ve Mikro İşletme Destek Paketleri devreye alınmıştır. Bu kapsamda 685 milyon TL kredi kullandırılmıştır.
Ayrıca, Stratejik sektörlerde yatırım yaparak, Ülkemizin ithal bağımlılığını azaltacak KOBİ'lerimiz için yatırımlarının uygun vade ve maliyet ile finansmanı kapsamında, Sanayi ve Ticaret Bakanlığımız öncülüğünde oluşturulan İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Paketi uygulamaya alınmıştır.
Ek olarak, Ticari Kart ve Üye İşyeri ürün setini geliştirilerek uygun POS fiyatlamaları ve uygun koşullarda sunulan Tedarik Zinciri Finansmanı ürün uygulamaları ile ticaret hayatının kesintisiz devam etmesi için tüm paydaşlara destek sağlanmıştır.
Bunların dışında deprem, sel, yangın gibi çok sayıda afet ile karşılaştığımız son dönemde sorun yaşayan tüm vatandaşlarımıza hızlı ve uygun koşullarda destek sağladık.
Yurt dışı piyasalardan ekonomimize kaynak sağlamaya devam ediyoruz.
Mevduat, büyük bölümü kredilerden oluşan aktiflerimizin finansmanında ana fonlama kaynağımız olmayı 2021 yılında da sürdürmüştür. Diğer taraftan Bankamız köklü uluslararası ilişkileri ve dış piyasalarda sahip olduğu yüksek itibarın desteğinde, yabancı para repo, ikili anlaşmalar, uluslararası finansal kuruluşlarla tematik kredi sözleşmeleri, eurobond ihracı, post finansman kredileri ve sendikasyonlar gibi farklı formatlarda kaynak sağlamaya devam etmiştir.
Ziraat Bankası, çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik kriterleri doğrultusunda uluslararası piyasalardan 5 yıl vadeli, 600 milyon ABD dolarlı sürdürülebilir eurobond ihracı gerçekleştirmiştir. Bu işlem, Türkiye'den sermayesinin %100'ü kamuya ait bir finansal kuruluş tarafından gerçekleştirilen ilk sürdürülebilir eurobond olmuştur.
Ziraat Bankası, Nisan 2021'de 23 ülkeden 45 bankanın katılımı ile 367 gün vadeli, 1,3 milyar ABD doları tutarında dokuzuncu sendikasyon kredisini %100'ün üzerinde çevrim oranı ile yenileme başarısı göstermiştir. Dış ticaretin finansmanı amacıyla uluslararası piyasalardan sağlanan bu kredi Bankamıza olan uluslararası güvenin bir göstergesidir.
2021 yılının bir diğer önemli iş birliği Çin Exim Bank ile imzalanan 400 milyon ABD doları tutarındaki kredi anlaşmasıdır. 320 milyon ABD Doları ve 500 milyon Çin Yuanı olmak üzere iki ayrı dilimde sağlanan bu uygun maliyetli kredi ile yerel paralarla ticaretin geliştirilmesine katkıda bulunulmuştur.
Bankamız sağladığı uluslararası kaynaklarla reel sektöre, sürdürülebilir ekonomik büyüme açısından önem arz eden dış ticaret işlemleri aracılığı ile de yıl boyunca destek olmuştur.
Gelecek dijitalde
2021 yılında dijitalleşme alanındaki yatırımlarımıza hız kesmeden devam ederken, müşterilerimize sunduğumuz hizmetleri her boyutta geliştirmeye ve çeşitlendirmeyi sürdürdük. Müşterilerimizi teknolojinin sunduğu kolaylık ve hızdan mümkün olan en üst seviyede faydalandırmak ana hedefimiz olurken, iş süreçlerimizi teknolojik dönüşümün gerektirdiği biçimde yeniden tasarlayarak Ziraat markasını yeni normale hazırlamak diğer odağımızı oluşturmuştur.
Katma değeri yüksek ürün ve hizmetler geliştirerek müşteri deneyimini sürekli iyileştirme yaklaşımını benimseyen bir hizmet anlayışına sahibiz. Bankamızda yenilikçi ürünlerin artan sayıda müşteriye ulaştırılması, robotik teknolojiler ve yapay zekadan faydalanılması dijitalleşme yolculuğumuzun itici güçleri olarak ön plana çıkmaktadır.
2021 yılında mobil uygulamamızdan yapılan finansal işlem adetlerinde, önceki yıla oranla %75 büyüme gözlenirken, dijital bankacılık sahibi müşteri sayımız yaklaşık 28 milyon, aktif dijital bankacılık kullanıcı sayısı ise 17 milyona yükselmiştir. Aynı dönemde, müşterilerimiz finansal işlemlerinin %94'ünü dijital kanallar üzerinden gerçekleştirmiştir. Ziraat Bankası kredi kartı adedi 10,3 milyona ulaşırken, adet bazında kredi kartı pazar payımız %12,3, aylık ciro pazar payımız ise %10 seviyelerinde gerçekleşmiştir. Banka kartı adedimiz 42,6 milyon olmuş, %22,5 aylık alışveriş ciro pazar payı ile sektör liderliğimiz perçinlenmiştir. Bankamız, sahip olduğu yaygın dijital hizmet ağı ile 2021 yıl sonu itibarıyla 895 bin üye iş yerine hizmet sunarken, toplam fiziki terminal sayımız 660 bin adede yükselmiştir.
İklim krizinde çözümün paydaşıyız ve önleyici çalışmalarımızı yoğunlaştırıyoruz.
2021 yılında Altıncı Değerlendirme Raporu'nu yayınlayan IPCC-Hükümetlerarası İklim Değişikliği Panelinde (Intergovernmental Panel on Climate Change), küresel sıcaklıkların artması senaryosunda; yerkürede olağanüstü meteorolojik olayların ve özellikle sıcak hava dalgalarının artacağını, kuraklık başta olmak üzere ortaya çıkacak yaygın ekosistem sorunlarının önemli ve yıkıcı sonuçlara neden olacağını vurguluyor.
İklim krizinden kaynaklı kısa, orta ve uzun vadeli fiziksel ve geçiş risklerine dair algıda güçlenme tüm hızıyla devam ederken, risklerin hem otoriteler hem de reel sektör tarafından doğru ve özenli yönetimi her geçen gün daha fazla önem kazanıyor. 2021 yılı hem küresel ölçekte hem ülkemizde iklim krizi ile mücadeleye destek verecek çok sayıda aksiyonun ivmelendiği ve yeni mevzuat düzenlemelerinin yürürlüğe girdiği bir yıl olmuştur.
Bunlardan en önemlisi, ülkemizi de etkileme potansiyeli bulunan Avrupa Yeşil Mutabakatı olup, Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizmasının hayata geçirilmesi hedeflemektedir. Bu mekanizma, ihracatının %40'tan fazlasını AB'ye gerçekleştiren Türkiye'nin ve sanayimizin önemli bir gündem maddesidir.
Ziraat Bankası, iklim krizini tüm eksenlerde önceliklendirmekte, çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik kriterleri doğrultusunda faaliyetlerinde gerekli düzenlemeleri paydaşları ile yakın iş birliği içinde adım adım hayata geçirmektedir.
İnsana yatırım önceliğimizdir.
Ziraat Bankalılar en önemli varlığımızdır. Geride bıraktığımız 158 yılda Türkiye'de ve küresel piyasalarda inşa ettiğimiz haklı itibarımızı ve piyasa konumumuzu, Bankamıza nesiller boyunca gönülden bağlanarak çalışan, özveri ile bugünü inşa eden çalışanlarımıza borçluyuz.
Geleceğe odaklanırken, insan kaynağımızı geliştirmeye ve en güncel yetkinliklerle donatmaya devam edeceğiz.
Gelecek fırsatlar ve risklerle doludur. Temel olan onları dengeleyebilmektir.
Stratejik yol haritamız kapsamında attığımız doğru adımlarla global gelişmelerin sektörümüze etkilerini ve piyasaları etkilemekte olan yıkıcı değişimini dikkatle takip ederken sermaye ögelerimizi koruma ve geliştirme konusundaki yoğun gayretimizi devam ettiriyoruz.
Bu yolda bize eşlik eden müşterilerimize, yurt içi ve yurt dışı birimlerimizde Ziraat markasını gururla temsil ederek çalışmaları ile başarılı sonuçlara ulaşmamızda en önemli katkıyı sağlayan çalışanlarımıza ve desteklerini esirgemeyen Yönetim Kurulumuza teşekkürlerimi sunarım.
Alpaslan ÇAKAR
Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür